Alimenty na pełnoletnie dziecko – kiedy rodzic może przestać płacić?
Wielu rodziców zakłada, że obowiązek alimentacyjny kończy się automatycznie z dniem osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości. To mit, który może prowadzić do błędnych decyzji – zarówno po stronie rodzica, jak i dziecka. W polskim prawie pełnoletniość nie oznacza automatycznego końca obowiązku alimentacyjnego.
W tym artykule wytłumaczymy:
- kiedy rodzic ma prawo domagać się uchylenia obowiązku alimentacyjnego,
- jakie warunki musi spełniać dziecko,
- jakie dokumenty warto przygotować,
- co orzekają sądy w praktyce.
Co mówi prawo?
Zgodnie z art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
„Rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie jego usprawiedliwionych potrzeb.”
Kluczowe jest więc nie tyle wiek dziecka, ile jego zdolność do samodzielnego utrzymania się.
Kiedy można złożyć wniosek o uchylenie alimentów?
Rodzic może domagać się uchylenia obowiązku alimentacyjnego, gdy:
✅ Dziecko pracuje i osiąga stałe dochody
Jeśli pełnoletnie dziecko ma zatrudnienie na umowę o pracę lub prowadzi działalność i jego dochody pozwalają na pokrycie wszystkich potrzeb życiowych, rodzic może wystąpić do sądu o zniesienie alimentów.
✅ Dziecko nie kontynuuje nauki i nie podejmuje pracy
Brak aktywności (tzw. bierność życiowa) może być podstawą do uchylenia alimentów. Sądy nie wymagają od rodzica utrzymywania pełnoletniego dziecka, które celowo unika pracy lub edukacji.
✅ Dziecko żyje w konkubinacie lub założyło rodzinę
Założenie własnej rodziny oznacza przejęcie odpowiedzialności za swoje utrzymanie – także wtedy, gdy dziecko nadal studiuje.
❌ Uwaga: sam wiek nie wystarczy!
Nawet 25-latek studiujący dziennie może nadal mieć prawo do alimentów, jeśli nie jest w stanie się sam utrzymać, a edukację traktuje poważnie.
Kiedy alimenty nadal przysługują dziecku?
Rodzic nie może jednostronnie przestać płacić alimentów, jeśli dziecko:
- studiuje dziennie lub zaocznie
- jest chore, niepełnosprawne lub ma ograniczoną zdolność do pracy,
- pracuje dorywczo, ale nie osiąga wystarczających środków na życie.
W takich sytuacjach sądy zwykle uznają, że obowiązek alimentacyjny trwa nadal.
Jak wygląda procedura uchylenia alimentów?
1. Pozew do sądu rodzinnego
Rodzic, który chce uchylić obowiązek alimentacyjny, musi złożyć pozew o uchylenie alimentów do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka.
2. Dowody
W pozwie należy udowodnić, że dziecko:
- osiąga dochody (np. zaświadczenia z pracy, PIT),
- nie kontynuuje nauki lub robi to fikcyjnie,
- jest w stanie utrzymać się samodzielnie.
3. Postępowanie przed sądem
Sąd analizuje sytuację obu stron – dochody, wydatki, potrzeby. Może powołać świadków, zwrócić się do uczelni o potwierdzenie statusu studenta.
Czy można cofnąć alimenty wstecz?
Nie. Uchylenie obowiązku alimentacyjnego działa na przyszłość – od momentu wydania wyroku. Nie można odzyskać kwot już zapłaconych, nawet jeśli dziecko od dawna pracowało i się utrzymywało.
Co jeśli alimenty były zasądzone przez ugodę?
Jeśli alimenty wynikają z ugodowego porozumienia (np. u notariusza lub sądu), to również można domagać się ich uchylenia, ale trzeba złożyć pozew – sąd musi ocenić, czy przesłanki nadal obowiązują.
W praktyce – orzeczenia sądów
- Sąd może uchylić alimenty wobec 22-latki, która nie kontynuuje nauki i pracuje.
- Może je utrzymać wobec 24-latka studiującego dziennie na uczelni medycznej
- Odmówi uchylenia alimentów, jeśli dziecko ma niepełnosprawność ograniczającą możliwości zawodowe.
Każda sprawa jest indywidualna – nie ma jednej reguły.
Co robić, jeśli nie stać Cię na alimenty?
Jeśli sytuacja rodzica uległa pogorszeniu (utrata pracy, choroba, inne dzieci na utrzymaniu), może on wystąpić o obniżenie alimentów zamiast ich całkowitego zniesienia.
Potrzebujesz pomocy w sprawie alimentów?
Nie wiesz, czy masz podstawy do uchylenia alimentów? A może dziecko wciąż żąda alimentów, mimo że jest samodzielne finansowo?
Nasza kancelaria oferuje pomoc w sprawach alimentacyjnych – zarówno dla rodziców, jak i pełnoletnich dzieci. Przygotujemy pozew, zbierzemy dokumentację, poprowadzimy sprawę od A do Z.
📞 Skontaktuj się z nami
